Waar moet dat heen, hoe zal dat gaan?

De Keuringsdienst van Waarden heeft drie programma's gemaakt over kant en klare boerenkoolmaaltijden. Eén daarvan bekeek ik gisteren; hij ging over de jus. Er werd een fabrieksmedewerker geïnterviewd die liet weten dat er in de fabrieksjus 16 ingrediënten gaan, om iets te bereiken, dat normaal één stukje vlees doet. Oorzaak hiervan is vooral de prijsstelling. 'Nederland is lastig', zo zei de man,'consumenten willen de kostprijs niet betalen. Nee, helaas...helaas, dat is heel spijtig', en ik meende een weggeslikte traan op te merken.
Niks spijtig: schandalig gewoon!
En wat zegt Peter Klosse (eigenaar van restaurant de Echoput, maar vooral ook bekend om zijn 'smaaklessen') in Delicious: 'Echt Zelf koken verdwijnt. De consument denkt ten onrechte dat hij geen tijd heeft om zelf een goede, verantwoorde en verse maaltijd te bereiden, zonder hulpmiddelen van buitenaf. We kiezen massaal voor gemaksvoeding. Er ontstaat een afstand in kennis tussen wat iets is, en wat de industrie vindt dat het is.'
Niet om mezelf op de borst te kloppen, maar ik geloof dat ik in de afgelopen maanden zo ongeveer per maand één blikje heb opengetrokken, voornamelijk kokosmelk, tomaten- en kastanjepuree en ik heb nooit lang in de keuken gestaan. Om van de potjes nog maar te zwijgen, die heb ik alleen maar gebruikt om eigen gemaakt spul in te doen.
Gelukkig zijn de 'foodtrends' voor 2010 hoopgevend, als er dan ook nog een mooi woord voor verzonnen kan worden, zie ik het helemaal zonnig in.

Vrouw naar mijn hart

In de laatste Bouillon magazine worden vier Engelse koks geïnterviewd, waaronder Rick Stein - altijd leuk- en Skye Gyngell, die oorspronkelijk uit Australië komt. Ze zegt een aantal dingen die uit mijn hart zijn gegrepen en die ik hier graag aanhaal:
'Ik werk niet met producten uit Egypte, Kenia en Peru. Die mensen daar hebben zelf nauwelijks te eten en bovendien plukken ze alles veel te vroeg.
We moeten ook de kleine boeren in onze omgeving steunen. Die mensen werken 365 dagen per jaar en staan om vijf uur 's morgens al in de stal. Krijgen ze iets van een duppie voor hun liter melk. Dat kan toch niet? We moeten meer over hebben voor ons eten en niet van die troep uit de supermarkt kopen. Daar worden we collectief ziek van. En de gekte van alleen maar rechte worteltjes en aardappelen zonder teentjes moet ook eens afgelopen zijn.(...) Oké dan horen we niet bij de top. Maar wie wil er nou horen bij Gordon Ramsey, Marcus Weiring of Ferran Adrià? Die mannen prutsen te veel aan hun eten. Het heeft ook geen zin om de natuur te overtreffen. En ik hou niet van al dat gloriegedoe. Koken is zorgen voor en niet kijken of iedereen wel weet wie je bent. Hun manier van aanpak en kookdenken bores the shit out of me. Lekker eten doe je met je vrienden. Met kersen in je oren, lachen met je hoofd in je nek, rijpe aardbeien in je mond, dat is de bedoeling, niet al dat irritante gelakei. Eten bij drie sterren? Je verveelt je toch dood.'
Dat van die kersen in je oren weet ik nog niet, maar verder ben ik het zó eens!

Knallen

Knallen lijkt een toepasselijke titel zo tegen oud-en-nieuw, maar zo is het niet bedoeld. Knallen, hoort in het rijtje van 'hoog hebben zitten', 'ik word hier vrolijk van','chillen' en meer van dat soort modewoorden/-uitdrukkingen die ook in de moderne Nederlandse gastronomie steeds meer inburgeren. Wat dat knallen betreft herinner ik me nog dat ik een paar jaar geleden in de Baltische zee voer met twee jonge koks, kokkies dus. We hadden twee dagtochten gevaren met veel bezoekers en een uitgebreid buffet. Het was druk geweest, de kombuis leek, terwijl we de haven van Rostock binnen voeren, op een slagveld en we waren moe en bezweet. Op het moment dat de stereo op oerendhard ging en de zwabbers uit de kast kwamen, vond ik het genoeg, verliet de kombuis en ging buiten helpen zeilen strijken; drie man/vrouw voor een schrobpartij op zo'n kleine ruimte, is gewoon teveel. Toen ik na gedane arbeid de heren uitnodigde voor een 'afmeerbiertje' zei een van de kokkies, die niet had gezien wat ik in de tussentijd had gedaan, zogenaamd begripvol "dat laatste knallen was zeker teveel voor je?!" En dat terwijl mijn vingertoppen nog tintelden van het zware zeil. Sindsdien heb ik een hekel aan het (werk)woord 'knallen'.
En nu is er 'Pluijm op Pad', een kookprogramma op RTL4 met een 'knal'kok die op zoek gaat naar authentieke gerechten in Europa. Leuk hoor, want van dat soort programma's zijn er veel te weinig. Pluijm is het 'knallen' niet vreemd en heeft het over 'daar word ik nu blij van' terwijl hij 'leert' hoe je sardientjes grilt (de Portugees die 'm dat toont denkt dat 'ie in de maling wordt genomen, want wat is er simpeler?). Pluijm is natuurlijk helemaal 'goed' bezig, maar wijst op de vismarkt wel de meest bedreigde soorten aan en doet alsof het er daar volkomen eerlijk aan toe gaat. Ook wordt hij helemaal vrolijk van een wel heel erg prefab uitziend worstje in een Ierse pub.
Waarom niet begonnen in eigen land, waar de geitenkazen, boerenbroden, mesklever, weesper moppen etc. ook wel wat aandacht kunnen gebruiken en geen sponsorende luchtvaartmaatschappijen hoeven te worden genoemd. Alles wat in de uitzending ambachtelijk is, wordt als iets fantastisch beschouwd, net zo goed als het nu weer helemaal in is, voor een restaurant, om uit eigen moes- of kruidentuin te putten. Elementaire zaken waar goede sier mee wordt gemaakt. Ik blijf me erover verbazen, maar dat is eingelijk een ander verhaal.
Als ik zelf producent was van balkenbrij of Groninger metworst of weet ik welk streekgerecht/-product in Nederland, zou ik de barricades opgaan.

Krijg nou wat!

'De avond zal een amuse van olijfijs krijgen, een digitaal schermpje dat op tafel foto's van gerechten toont, een langoustine in een jasje van bladgoud, een nitrosorbet met tomaten die aan tafel middels stikstof worden bevroren, zodat de koude rook door het restaurant golft en je het gevoel krijgt dat je figureert in een clip van wijlen Michael Jackson.' Dit is een deel van de beschrijving van 'de totaalbeleving' bij het nieuwe restaurant Ivy in Rotterdam (in de nieuwste Lekker). Sorry hoor, maar daar krijg ik koude rillingen van. Ik ben er niet geweest, dus kan niet uit eigen ervaring spreken, maar wat ik wel weet, is dat ik vanmiddag een menuutje at in een klein, modern restaurantje in Banyoles (Catalunya), niet ver van Figueres. Er bediende een zeer attente dame en in de keuken stonden twee geconcentreerd werkende vrouwen.
Ik at licht gefrituurde artisjokken, kleine, in hele dunne plakjes gesneden en besprenkeld met wat zeezout, lekker! Daarna een carpaccio van kalfsvlees, diepvries en niks bijzonders. Maar daarna kwam de meest heerlijke yoghurt, naturel, geen suiker, geen honing, geen yuzusap, tonkabonenrasp, weet ik het, gewoon een kommetje met pure, heerlijke yoghurt. Met wijn en water was het drie-gangenmenu € 13,00. Alleen al voor die yoghurt kom ik graag nog eens terug.
Hou toch op met al die fratsen. Hoge koksmutsen staan tegenwoordig, in hun open keukens (theaters) kennelijk gelijk aan feestmutsen, maar voor mij is een restaurant om te genieten van eerlijk, lekker eten, goede wijn, voorkomende bediening en (eigen) goed gezelschap. Voor totaaltheater ga ik wel ergens anders heen. Wat een armoe!
De foto is van een 'hot towel ala Ivy' - mocht je je afvragen of dat de yoghurt was.

Joepie

Er is hoop!

Smakelijk

Gisteren noemde ik, naast de vele keuzes, de olijvenmarkt in Canet. Dat we daaraan niet veel missen, komt vooral, omdat er nog zovele markten te gaan zijn: die van de honing, kastanje, appel, ganzenlever, truffel etc. Ik moet daaraan denken nu ik de nieuwe Bouillon!, het hartstikke leuke 'leesvoer voor fijnproevers' opensla en op de eerste pagina's lees over diverse culinaire evenementen in Nederland. Maar waar gaan die over: 'zestig dagen proeven op Texel', 'feest der zinnen, kunst en eten', 'seizoensmarkt noord: kijken, proeven, maar vooral genieten'. Vanwaar deze abstractie? Hollen we in onze poging van alles in te halen of vooral niet oubollig over te komen, niet over de individuele producten heen, om festivals te organiseren die kunst combineren met muziek, jam maken, geiten melken, kaas proeven en een workshop reiki? Wat is er mis met verdieping (in één product), aandacht (voor één afzonderlijk ambacht) en ver- en bewondering? Zou het niet zo zijn dat die verdieping in een specifiek product leidt tot trots, respect en beter begrip? Misschien moet het allemaal meteen commercieel haalbaar, interessant voor een groot publiek en interessant voor tv-zenders en sponsoren zijn.
In diezelfde Bouillon! lees ik over Hongarije:'Geen product of gerecht wordt geschuwd om een festival aan te hangen' en dan gaat het over pens, eieren, worsten, brood, vissoep en kool. 'Op die manier vinden Hongaren op smakelijke wijze hun eigen wortels terug (...)'.
Bestaat dit in Nederland ook en ben ik te veramsterdamst om dat te weten, zijn wij doorgeslagen of komt de heruitvinding nog. Gaan we in crisistijd niet vaak terug naar de kern? Wie zal 't zeggen.
Ik verheug me in ieder geval al op het Betuwse kersenfestival, de Boskoopse appelspelen en het aardappelfeest in Opperdoes (met kermis!).

Goed nieuws!

Niet alleen smaakt het brood buitengewoon, ik las ook nog een goed bericht in de krant: 'Bedrijven mogen straks niet langer van alles beweren over hun producten'. Ik hoef niet uit te leggen waar dat over gaat (light, bevordert de spijsvertering, voor sterke botten enz.), maar ik moest wel meteen denken aan dat lid van de Plattelandsvrouwen (m'n moeder) dat zich ooit, toen ze nog lid was, niet alleen inzette voor het testen van kinder zwemvesten (ik werd pardoes het zwembad in geduwd, ik weet nog hoe die oranje kraag in m'n nek sneed), maar ook protesteerde toen Fenz met een nieuwe hagelslag reclame kwam met het liedje: 'het hagelt, het hagelt, grote korrels Venz, zo gezond en lekker, Venz, Venz Venz'. Of het door het telefoontje van de mamas kwam weet ik niet, maar in een mum van tijd zongen de kindertjes vanonder hun paraplu: '... zo geweldig lekker Venz, Venz, Venz'. Ja, betrokken luitjes, die Deyzen.
p.s. Ook de gezondheidsclaim van antioxidanten blijkt niet bewezen. Wanneer wordt 'gezond en gevarieerd eten' onderuit gehaald en wat blijft er dan nog over behalve op dat houtje bijten?

als je 45 wordt

Als ik 45 word, dan word ik wakker met de zon in m'n gezicht en een kopje dampende espresso. Dan ben ik de avond ervoor gefêteerd op een vriendenmaal en heb ik nog een mooi kunstwerk mogen uitzoeken ook. Dan pak ik wat in, ontdooi ik een vriesvakje en maak ik wat schoon.
As ik 45 word, dan krijg ik sms'jes en mailtjes ter felicitatie, omdat m'n telefoon hier een waardeloze ontvangst heeft.
Als ik 45 word, dan eet ik met mijn lief lekkere arroz caldo met langoustines, terwijl jonge monsieur Pous nog wel beweerde dat er geen langoustines meer waren. En dan drinken we daar een droge witte wijn bij die nog geen 50 deuren verderop is gebotteld.
Als ik 45 word zit ik vol met plannen voor een nieuwe kunsttijdschrift, een bijzonder kookboekje, een nieuwe website, een 3-kilo-lichter-vermageringsplan en GEEN facelift.
Als ik 45 word ben ik blij dat al mijn vrienden en vriendinnen en naasten ook ouder worden, dus dat we gelijk op gaan.
Als ik 45 word heb ik zin om al die vrienden en vriendinnen en naasten weer te zien en tegen de borst te drukken. En kijk ik terug op een jaar vol bijzondere ervaringen en heel veel mooie herinneringen.
Als ik 45 word ben ik blij dat ik leef, heel gelukkig en heel dankbaar.
Amen.